این نوشته، تجربه من از بیست روز کار با پرینتر سه‌بعدیه.
تجربه‌نگاری یعنی ثبت و به اشتراک‌گذاری تجربیات فردی یا گروهی، مخصوصاً در زمینه‌های شخصی، کاری یا آموزشی. هدفش اینه که دانش و مهارت‌های به‌دست‌اومده از کار عملی منتقل بشه و به یادگیری و عملکرد بهتر کمک کنه. این کار می‌تونه به شکل مقاله، یادداشت یا حتی گزارش انجام بشه.
داستان از وقتی شروع شد که چند ماه پیش، همسرم پیشنهاد داد یه پرینتر سه‌بعدی بخریم. حس می‌کرد با روحیات و علایقم جور درمیاد. طبق معمول اولش مخالفت کردم. همیشه وقتی تو اکسپلورر چیزی درباره پرینت سه‌بعدی می‌دیدم، پر از تنظیمات عجیب و پیچیده بود. فکر می‌کردم حوصله یاد گرفتن یه چیز انقدر پیچیده رو ندارم.
ولی اخیرا که یه بازه‌ای که هم ذهنم درگیر بود، هم وقت اضافه داشتم، دوباره ایده داشتن پرینتر سه‌بعدی برام جذاب شد. شروع کردم یه کم تحقیق کنم که ببینم اوضاع از چه قراره.
شروع ماجرا
اولین قدم این بود که بفهمم اون تنظیمات عجیب‌غریب چی هستن. با چندتا ویدیو یوتیوب متوجه شدم ماجرا چیه. حالا پرینترها به جایی رسیدن که بدون درگیر شدن با همه جزئیات هم می‌تونین شروع کنین.
بعدش سوال این بود که خب، پرینتر رو بخرم، بعدش چی؟ چون خیلی از ویدیوهایی که می‌دیدم خروجی‌هایی نشون می‌دادن که بنظرم مسخره می‌اومدن. مثل این یا این یا حتی این. برای همین رفتم دنبال کاربردهای واقعی‌تر و مفیدتر. اونجا بود که کم‌کم علاقمند شدم…
از اینجا به بعد، دو مسیر شروع شد: یکی انتخاب پرینتر مناسب و یکی یاد گرفتن ساختن مدل‌ها.
انتخاب پرینتر
محدودیت اول، گزینه‌های محدود تو بازار ایران بود. تقریباً انتخاب بین دو برند Bambu Lab و Creality بود. Bambu کیفیت بهتری داشت ولی گرون‌تر بود. چون فعلاً هدف جدی نداشتم، مدل Ender-3 V3 KE از Creality رو گرفتم. قیمتش منطقی بود و انواع مختلف فیلامنت رو ساپورت می‌کرد.
تنها چیزی که بعداً فهمیدم این بود که سایز پرینتش کوچیک‌تر از استاندارده (۲۲x۲۲x۲۴ مقابل ۲۵x۲۵x۲۵). البته تا سایز ۳۵x۳۵x۳۵ هم پرینترهای خونگی پیدا میشه.
نرم‌افزار
برای پرینت سه‌بعدی، به سه چیز نیاز دارین: فیلامنت (ماده خام)، مدل سه‌بعدی، و نرم‌افزاری که مدل رو به زبان قابل درک پرینتر تبدیل کنه.
هر پرینتر نرم‌افزار مخصوص خودش رو داره ولی تقریباً همه شبیه‌هم هستن. حتی بدون داشتن پرینتر هم می‌تونین این نرم‌افزارها رو نصب کنین و کار رو تست کنین. من همین کارو کردم با چندبار تغییر تنظیمات و دیدن نتیجه، ترسم از پیچیده بودن پرینتر سه بعدی از بین رفت.
محیط نرم‌افزار جوریه که می‌تونین ببینین پرینتر چطور مدل رو لایه‌لایه می‌سازه. این بخش برای من خیلی جذاب بود.
برای مدل‌سازی هم اول چند گزینه رو بررسی کردم: FreeCAD، Blender ولی بیشتر توصیه‌ها برای Fusion 360 بود که منم سراغش رفتم.
فیلامنت
بعد از خرید پرینتر و نصب نرم‌افزار، نوبت به فیلامنت رسید. البته خود پرینتر با یه مقدار فیلامنت همراه بود ولی من نمی‌دونستم و جدا سفارش دادم.
ماجرای فیلامنت یه دنیای بی‌پایانه. رنگ‌ها، برندها، و جنس‌های مختلف داره. از رایج‌ترین‌ها PLA هست که پایه گیاهی داره. TPU منعطفه، PETG مقاوم‌تره، و حتی فیلامنت‌هایی با بافت چوب، فلز یا سنگ هم وجود دارن.
مدل‌ها
جذاب‌ترین بخش داشتن پرینتر سه‌بعدی برای من، ساختن چیزهایی بود که دقیقاً برای نیاز خودم طراحی شدن. البته همیشه لازم نیست مدل بسازین. خیلی از مدل‌های آماده تو سایت‌های زیر پیدا میشه:
- https://makerworld.com/en/3d-models
- https://www.crealitycloud.com/model-category/3d-print-all
- https://www.printables.com
برای ساختن مدل شخصی هم که نرم افزار ش رو گفتم و دوره Autodesk Fusion 360 (Year 2025) برای من خیلی کمک کننده بود و یادتون باشه که مدل سازی به تمرین زیاد نیاز داره.
وسایل جانبی
پرینتر سه‌بعدی دردسرش کم شده ولی صفر نشده. مثلاً فیلامنت نباید رطوبت بگیره، پس نیاز به رطوبت‌گیر، یه ظرف برای اون و رطوبت‌سنج دارین.
برای بهتر شدن کیفیت مدل‌هاتون گاهی نیاز به سمباده و رنگ اکریلیک دارین. برای دقت اندازه‌گیری هم به کولیس نیاز پیدا می‌کنین. این لیست ادامه‌دار هست.
پروژه‌هایی که تا حالا انجام دادم
شروع کردم به مرتب‌سازی کشوها با استفاده از سیستم Gridfinity. برای چند تا از دوستام مدل پت‌شون رو ساختم که با کمک چت‌جی‌پی‌تی و چند مرحله عکس رو به مدل تبدیل کردم.
همچنین مدل‌هایی مثل ظرف رطوبت‌گیر، جای فیلامنت و … رو از مدل‌های آماده ساختم.
جمع‌بندی
پرینتر سه‌بعدی وسیله‌ایه که هم سرگرم‌کننده‌ست، هم آموزنده. ولی حوصله و زمان زیادی می‌طلبه. اگه با آزمون‌و‌خطا، پرینت‌های خراب، اندازه‌گیری‌های دقیق و یاد گرفتن نرم‌افزارها مشکلی ندارین، این ابزار می‌تونه براتون حسابی لذت‌بخش باشه.
دیدگاهتان را بنویسید